BÁO ĐỘNG TÌNH TRẠNG NGƯỜI VIỆT MẮC TẬT KHÚC XẠ

Tật khúc xạ (TKX) phổ biến hiện nay như cận thị, loạn thị, viễn thị trong cuộc sống hiện đại không chỉ ảnh hưởng trực tiếp đến thị lực, công việc học tập và chất lượng cuộc sống mà còn là rào cản trong cuộc sống.

Những con số mới được đưa ra gần đây về tình trạng mắc các TKX của người Việt Nam rất đáng báo động. Trong khi đó, mắt là cơ quan quan trọng nhất trong ngũ quan của con người. Nhờ vào đôi mắt, con người mới có tầm nhìn để phát triển bản thân và chiêm ngưỡng được vẻ đẹp của vạn vật xung quanh. 

36 triệu người mắc các tật khúc xạ

Tại hội thảo “Những trường hợp khó trong việc khám và điều trị TKX ở trẻ em” do Bệnh viện Mắt Hà Nội 2 tổ chức mới đây, các chuyên gia đã công bố về tỉ lệ TKX tại Việt Nam. Theo đó, thống kê của Viện thị giác Brien Holden tại Việt Nam vào năm 2015 cho thấy có tới 15 - 40% người Việt Nam mắc tật khúc xạ (khoảng từ 14 đến 36 triệu người).

Đặc biệt hơn, số liệu trẻ em từ 6 - 15 tuổi được thống kê có tỉ lệ mắc TKX từ 25 - 40% ở khu vực thành thị, từ 10 - 15% tại khu vực nông thôn. Điều này có nghĩa có khoảng 3 triệu trẻ em đang có TKX cần được chỉnh kính. Đây là những con số mà theo giới chuyên gia, hết sức đáng báo động. Nó không những chỉ ra thực trạng sức khỏe đôi mắt của người Việt mà còn chỉ ra những nguy cơ lớn đối với thế hệ trẻ.

Chị Nguyễn Hòa An (Bắc Giang) đưa con đi khám mắt tại Bệnh viện Mắt Trung ương kể: “Con tôi vừa học lớp 2, không hiểu do xem tivi hay đọc truyện tranh nhiều mà bây giờ cận thị nặng. Một bên mắt cận 4 Diop, một bên 2 Diop kèm loạn thị nữa. Một thời gian không để ý, có hôm tôi về đến nhà, mở cổng đi vào đến gần cháu mà cháu không nhận ra tôi, hỏi ai vào nhà cháu đấy ạ. Lúc đấy mới cho con đi kiểm tra mắt thì đã quá muộn. Tôi trách mình quá bận rộn nên lơ là trong việc quản lý con. Nghĩ mà thương con quá”.

Anh Bùi Mạnh Tiến (Cổ Nhuế - Hà Nội) chia sẻ: “Nhà tôi hẹp nên các cháu phải xem tivi ở khoảng cách gần, nhiều lúc hạn chế các cháu cũng không được. Con tôi mới 5 tuổi đã bị cận thị rồi. Các bác sĩ đo mắt, cắt kính, rồi cho thuốc điều tiết mắt về uống. Cháu bỏ kính ra là không nhìn rõ đồ vật trong nhà, nhiều lúc đi không cẩn thận còn vấp vào đồ vật dưới sàn nữa”.

PGS.TS Nguyễn Đức Anh - Giảng viên Bộ môn Mắt Đại học Y Hà Nội - nguyên Trưởng khoa khúc xạ Bệnh Viện Mắt Trung ương phân tích ở người trẻ có 3 tật khúc xạ: Cận thị, viễn thị, loạn thị; trong đó TKX cận thị phổ biến nhất, thường gặp ở độ tuổi học đường.

“Biểu hiện của bệnh nhân mắc 3 loại TKX khác nhau. Cận thị là trường hợp mắt nhìn xa mờ, nhìn gần bình thường. Viễn thị mắt có thể mờ hay không mờ tùy theo độ viễn thị. Tuy nhiên, người viễn thị hay bị mỏi mắt do mắt phải điều tiết nhiều. Loạn thị là trường hợp mắt nhìn mờ, có thể kèm theo hình ảnh biến dạng” - PGS Đức Anh chia sẻ.

Theo các chuyên gia, dấu hiệu của TKX nhiều khi không rõ ràng khiến cho nhiều người chủ quan, không đi khám để được phát hiện và điều trị sớm. Đối với trẻ em cần được kiểm tra mắt sớm để phát hiện TKX, điều chỉnh kính kịp thời. để mắt được nhìn rõ hơn, có sự phối hợp 2 mắt tốt, tránh nguy cơ có thể xảy ra trong tương lai.

Đối với trường hợp trên 18 tuổi, khi độ tật khúc xạ ổn định, bệnh nhân có thể lựa chọn phương pháp điều chỉnh TKX vĩnh viễn là phẫu thuật.

Tổn thương không hồi phục nếu chỉ định phẫu thuật không đúng

Theo các chuyên gia, dấu hiệu của TKX nhiều khi không rõ ràng khiến cho nhiều người chủ quan, không đi khám để được phát hiện và điều trị sớm. Đối với trẻ em cần được kiểm tra mắt sớm để phát hiện, điều chỉnh kính kịp thời.

Theo nghiên cứu của các tổ chức nhãn khoa trên thế giới, TKX là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây giảm thị lực. Các phương pháp điều trị TKX nói chung và cận thị nói riêng hiện nay bao gồm kính gọng, kính áp tròng mềm, kính áp tròng cứng đeo ban đêm Ortho - K. Tuy nhiên, đây chỉ là giải pháp tạm thời, không thể điều trị dứt điểm TKX.

BS CKII Nguyễn Đăng Dũng, Giám đốc Bệnh viện Mắt quốc tế DND đánh giá, phẫu thuật Laser trên giác mạc có tính chính xác và an toàn cao được coi là giải pháp tối ưu điều trị TKX. Rất nhiều bệnh nhân mắc TKX hiện nay lựa chọn phẫu thuật để không bị phụ thuộc vào kính, làm tăng chất lượng thị giác và nâng cao chất lượng cuộc sống.

Tuy nhiên BS Dũng cũng cảnh báo, không phải phương pháp phẫu thuật nào cũng phù hợp với tất cả bệnh nhân. Theo đó tùy thuộc vào kết quả khám trên từng mắt của mỗi bệnh nhân, bác sĩ sẽ lựa chọn phương pháp phẫu thuật phù hợp nhất cho người bệnh. Đặc biệt, có những trường hợp bệnh nhân chống chỉ định phẫu thuật trên giác mạc nếu giác mạc bất thường. Vì vậy, chẩn đoán chính xác tình trạng giác mạc đóng vai trò quyết định độ an toàn trong phẫu thuật TKX.

Bác sĩ Nguyễn Đăng Dũng cho biết thêm, những đối tượng bệnh nhân có yếu tố nguy cơ như: TKX cao (cận cao >6 Diop, loạn cao >2Diop), giác mạc mỏng, chất lượng giác mạc yếu, bất thường trên giác mạc như sẹo, đục... cần được khám nghiêm ngặt để tìm ra hướng điều trị thích hợp và tránh những hệ quả đáng tiếc.

“Một trong những biến chứng đáng quan tâm nhất hiện nay là giãn lồi giác mạc sau phẫu thuật, gây suy giảm thị lực không cải thiện khi chỉnh kính, nặng hơn dẫn tới đục/sẹo giác mạc không hồi phục, ảnh hưởng nghiêm trọng tới thị lực và chất lượng cuộc sống của bệnh nhân” - BS Dũng cảnh báo.

Do đó, vị chuyên gia về mắt này khuyến cáo, để bác sĩ chỉ định điều trị chính xác, bệnh nhân cần được khám chuyên sâu trước phẫu thuật TKX với hệ thống trang thiết bị đồng bộ, hỗ trợ chẩn đoán hình ảnh hiện đại gồm: Hệ thống khảo sát bản đồ giác mạc kết hợp cơ sinh học giác mạc Oculus Pentacam - Corvis; Máy siêu âm Vumax HD; Máy chụp đáy mắt VISUCAM; Máy test khô mắt Oculus Kerato graphy...

Cũng liên quan đến các tật khúc xạ, hiện nay, không ít người lạm dụng thuốc trong hỗ trợ điều trị các tật khúc xạ, gây nên những hậu quả khôn lường.

Chị Nguyễn Thùy Dung - 25 tuổi, Hà Nội lại gặp trường hợp khó xử lý: “Tôi là nhân viên văn phòng, công việc buộc tôi phải liên túc tiếp xúc với máy tính. Tôi bị cận thị nặng, mắt đeo kính nhiều thường xuyên bị mỏi, nhức. Tôi phải mua thuốc nhỏ mắt về dùng. Nhưng dùng thuốc được 2 tuần thì xuất hiện triệu chứng nhức mỏi, đau hoặc khô mắt mà không biết rằng sử dụng sai cách có thể gây nguy hiểm cho mắt hay không?” - chị Dung thắc mắc.

Về vấn đề này, Bác sĩ Nguyễn Đăng Dũng cho biết: “Hiện nhiều người đã tự ý mua thuốc nhỏ mắt để sử dụng nhằm cải thiện tình trang nhức mỏi, đau hoặc khô mắt. Nhưng bạn phải nhớ rằng về nguyên tắc không được sử dụng bất kỳ loại thuốc nhỏ mắt nào liên tục quá 15 ngày, kể cả nước mắt nhân tạo và cấu tạo tương tự nước mắt thông thường. Những loại thuốc dưỡng mắt khi tra có thể làm giảm cảm giác khó chịu của mắt ngay tức khắc do có menthol. Tuy nhiên, menthol cũng làm cho nước trong mắt nhanh bay hơi và gây ra tình trạng khô mắt nặng hơn”.

Theo BS Dũng, thói quen thường xuyên sử dụng thuốc nhỏ mắt có thể gây ra những bệnh lý do việc lạm dụng thuốc đặc biệt với những thuốc có thành phần gây co mạch hoặc có chứa corticoid. Người bệnh có thể gặp tình trạng tăng nhãn áp, thiên đầu thống hoặc đục thủy tinh thể do tác dụng phụ của thuốc gây ra.

“Corticoid là chất kháng viêm rất mạnh, dùng đúng chỉ định sẽ đem lại kết quả tốt trong điều trị nhưng nếu sử dụng không đúng chỉ định và liều lượng có thể gây những biến chứng nghiêm trọng thậm chí mất thị lực do tình trạng tăng nhãn áp của bệnh lý thiên đầu thống (glocom do corticoid).

Ngoài ra, một số nhóm bệnh lý tại mắt như viêm loét giác mạc do nấm hoặc herpes cũng có chống chỉ định tuyệt đối với corticoid vì có thể khiến bệnh trầm trọng hơn hoặc gây những biến chứng loét, thủng giác mạc” - BS Dũng cảnh báo.

GIANG LINH - Laodong.vn